Wil je automatisch op de hoogte worden gehouden van nieuwe blogs? Zorg er dan voor dat blogmelding hieronder staat ingeschakeld.
Je kunt de blogmelding alleen inschakelen wanneer je bent ingelogd.
Inloggen
Badderen in water nét boven het vriespunt. Krijg je het al koud bij de gedachte? Ik ook. Als koukleum breng ik de winter het liefste door onder een dekentje op de bank. Maar weet je wat volgens @jongea veel beter helpt? Een kort maar krachtig winterdipje in koud water. Geart ontdekte in 2016 de kracht van koud water en geeft in de winter koud water workshops in een aftakking van de Tjonger. ‘Intens verfrissend en goed voor je fysieke en mentale weerstand.’ En raar maar waar, koudetraining geeft ook een echte boost aan je innerlijke kacheltje.
In 2016 zat ik een beetje in een zoekende fase in mijn leven. Het ging niet zo lekker op mijn werk en mede daardoor zat ik niet goed in mijn vel. Onderweg in de trein zag ik toevallig een bericht van de Nederlandse ijsman Wim Hof voorbijkomen. Dat kou iets voor je zelfgenezende vermogen kan doen, intrigeerde me. Dat wilde ik zelf ervaren. Toen ik voor het eerst het koude water in ging, merkte ik al wat een geweldig fijn gevoel dat gaf. Maar wat het uiteindelijk met me deed, of waar het goed voor zou kunnen zijn, dat wist ik nog niet. Dus daar ging ik me verder in verdiepen.
In Rusland en Oekraïne en Oost-Duitsland heb je veel mensen die winterzwemmen in zogenaamde Walrusclubs. In Nederland heb je die ook steeds meer, zoals bijvoorbeeld in Leeuwarden. In de Russische traditie van koudetraining, staat het gezondheidseffect voorop en niet zozeer het doel om zo lang mogelijk in koud water te blijven. Ewout Staartjes is de grondlegger van het winterzwemmen in Nederland. Bij hem heb ik de instructeurstraining gevolgd en nu geef ik inmiddels een paar keer per week koud water training.
Koud water training wordt vaak ‘zwemmen’ genoemd, maar het is eigenlijk meer dippen. Belangrijk is dat je eerst een warming-up doet, zodat je kerntemperatuur warm genoeg is. Pas als je een goede voorraad warmte hebt opgebouwd, ga je het water is. Je blijft kort maar krachtig in het koude water, vaak maar een halve minuut tot een minuut. In het water wil je dat de impact van het koude water zo groot mogelijk is, dus je blijft bewegen.
Eigenlijk raakt je lichaam door het koude water in een shock. Je bloed en dus je warmte stromen dan naar je vitale organen, naar je hart, hersenen, longen, lever en nieren. Je lichaam komt namelijk in een stresssituatie en wil die vitale organen beschermen. Daardoor knijpt alles samen. Wat je op dat moment doormaakt, is een soort van zelfreiniging. En dat is het doel van koud water training.
Als je uit het water komt, dan gaat je lichaam weer open en stroomt die warmte weer terug. Het is moeilijk te beschrijven, maar er worden allerlei hormonen, zoals adrenaline, endorfine dopamine en cortisol aangemaakt, waardoor je enorm veel energie en zelfs blijdschap ervaart. Het blijft prachtig om te zien hoe mensen van dat effect genieten.
Je wordt energieker en fitter. Op de langere termijn train je met koudetraining je hart- en bloedvaten. Het verkleint de kans op hart- en vaatziektes en verbetert je stofwisseling en immuunsysteem. Het verbetert je warmteregeling en kan dus juist notoire koukleumen helpen. Je kan steeds beter met de kou omgaan.
En ook je weerbaarheid, zowel fysiek als mentaal, varen er wel bij. Toen ik begon, was ik soms behoorlijk gestrest en had ik een kort lontje. Door koudetraining ben ik stressbestendiger. Die hormonen die vrijkomen breken namelijk het stresshormoon af. En dat terwijl het dus juist in eerste instantie een stressreactie van je lichaam oproept. Mooi hoe het lichaam werkt!
Nee, integendeel. De valkuil van veel mensen is om iets steeds vaker en langer te willen doen. Het kan ook een beetje verslavend zijn, door de gelukshormonen die vrijkomen. Maar koudetraining heeft best veel impact op je lichaam en geest en hoe kouder het water, hoe heftiger het shockeffect.
Blijf je te lang in het water, dan krijg je het niet meer warm. En doe je het te vaak, dan krijgt je lichaam geen kans om te herstellen. Dan raak je vermoeid en verslechtert je weerstand juist. Daarom moet je het geleidelijk opbouwen en je lichaam rust geven na een koudetraining. Dan krijgen de hormonen die je aanmaakt ook de tijd om hun werk te doen. Dus ga ook niet intensief sporten na een koudwaterbad. Want je lichaam heeft al kortstondig een behoorlijke inspanning moeten leveren.
Ik ga zelf maximaal 3 keer per week 1 minuut het water in. Als het winterseizoen voorbij is, zo na april, dan bouw ik het af. Dan wordt het water warmer en heeft het ook geen gezondheidseffect meer.
Nee, koud water training is niet voor iedereen geschikt. Als je bijvoorbeeld last hebt van hart- en vaatklachten, epilepsie, een hoge bloeddruk of migraine is koud water training geen goed idee. Want in het koude water gaat het bloed naar je vitale organen en verhoogt het je bloeddruk. Ook als je open wonden of ontstekingen hebt, zwanger bent of een verminderde weerstand hebt, zijn er gezondheidsrisico’s. Sowieso raad ik mensen boven de 50 altijd aan om eerst een gezondheidscheck te doen.
Als je het koude water in gaat zorg dan dat je niet alleen bent. Want je weet nooit hoe je lichaam reageert. Doe altijd een goede warming-up en ga geleidelijk het water in. Bouw het op en blijf maximaal 1 minuut in het water. Luister goed naar je lichaam voor, tijdens en na het koudwaterbad. Alleen dan ervaar je op een veilige en verantwoorde manier de kracht van koud water.
