Ik zag net op de kalender dat dit weekend de klok weer een uur achteruit (of was het nu vooruit?) gaat. Het blijft toch lastig om te onthouden, ook al doen we het ieder jaar weer. Gelukkig kwam ik een erg handig ezelsbruggetje tegen: in het VOORjaar gaat de klok een uur VOORuit en in het najaar dus achteruit. Maar is dit ezelsbruggetje nog wel nodig? Ieder jaar weer voeren we de discussie of we nu wel of niet moeten switchen tussen zomer- en wintertijd. En wat doet het nu eigenlijk met je brein en lijf als de klok weer een uurtje achteruit gaat? Dat uurtje extra slaap is mooi meegenomen, maar soms zorgt het ook voor vermoeidheid, slecht slapen én een slecht humeur. En dat allemaal omdat onze biologische klok in de war is.

De biologische klok

Het heeft allemaal te maken met klokgenen, de genen die invloed hebben op ons biologische ritme. Die regelen van alles in je lichaam en ook je dag- en nachtritme. Deze klokgenen werken volgens een ritme van ongeveer 24 uur en dus werkt ons hele systeem in datzelfde ritme. Ze worden op hun beurt weer aangestuurd door de biologische klok in onze hersenen, die seintjes geeft aan ons lichaam in de vorm van hormonen en neurotransmitters. Deze beïnvloeden weer allerlei processen in ons lijf. Op het moment dat je biologische klok en klokgenen niet gelijklopen met ons dagelijks ritme, ontstaat er een verstoring. Het is voor het lichaam wennen om een uur eerder naar bed te gaan, omdat het is ingesteld om op een bepaalde tijd de productie van het slaaphormoon melatonine te stimuleren.

Zo kom je weer in je ritme

Het verzetten van de klok naar wintertijd, zorgt er dus voor dat onze interne klok niet meer gelijkloopt met de sociale klok. Maar wees gerust, binnen twee weken zou je weer in je normale ritme moeten zitten. Je kunt dit proces versnellen door veel buiten te zijn. Het helpt ook om je ritme meteen aan te passen aan de nieuwe tijd. Sta dus op dezelfde tijd op (dus volgens de nieuwe tijd) en eet ook even laat als normaal, dan past je biologische klok zich zo snel mogelijk aan.

Ben jij een voor of tegenstander van het verzetten van de tijd?

Dat is een vraag die mij triggert. Heel eerlijk had ik mij er nog nooit zo in verdiept. Totdat ik in maart van dit jaar ineens last kreeg van het uurtje minder slapen. Ik merkte dat mijn lijf en brein gereset moesten worden, en dat dit niet zo 1, 2, 3 klaar was. Daarom ben ik opzoek gegaan naar de voor- en nadelen van deze switch. En wat doet dit met je brein en lijf. 

De voor- en nadelen op een rij

Voordeel: langer licht
Doordat de klok een uur vooruit gedraaid wordt kunnen we langer van het daglicht genieten om dingen te doen, zoals in de tuin werken of buitensporten. Kinderen kunnen langer buiten spelen en we kunnen meer tijd in openlucht doorbrengen.

Voordeel: minder energiegebruik
Doordat het langer licht is en je meer buiten bent, gebruik je ook minder stroom. De lampen hoeven aan het einde van de middag nog niet aan, de kachel en televisie gebruiken we dan niet. Energie besparen is niet alleen goed voor onze portemonnee maar ook voor het milieu.

Nadeel: ongezond?
Door het steeds veranderen van een zomertijd naar een wintertijd en omgekeerd, wordt ons bioritme op de proef gesteld. Het is niet vanzelfsprekend om van de ene op de andere dag een uurtje minder te slapen en geconfronteerd te worden met een uur minder daglicht. Sommige mensen lijden erg onder deze verandering van het dag- en nachtritme.

Nadeel: slaapproblemen
Bij de overgang naar wintertijd kan er een verstoord slaapritme ontwikkeld worden. Nog dagen- of wekenlang na het begin van de wintertijd hebben sommige mensen last van een veranderd bioritme. Ook de verandering naar minder daglicht kan heftig zijn: doordat de mens voor zijn happy state of mind afhankelijk kan zijn van daglicht, deze scherpe overgang kan voor gevoelens van ongemak en lusteloosheid zorgen.

Mijn voorkeur

Daar heb ik wel even over na moeten denken, En ik denk dat het toch de wintertijd is. Het voordeel zit 'm in de hoeveelheid daglicht tijdens de werkdag. Die is gemiddeld over het hele jaar het grootst bij de wintertijd, waarbij ik het best functioneer. Bovendien vind ik de avonden met een kaarsje aan altijd heel gezellig.

Ik ben benieuwd naar wat jouw voorkeur is als we moeten kiezen tussen winter- en zomertijd. Deel je mening hieronder in de comments.