We willen het graag, maar het lukt niet altijd: Genieten. Zeker in de zomerperiode en tijdens vakanties kun je je voornemen om eens heerlijk te genieten, om vervolgens te merken dat je gedachten tóch ergens anders zijn. Dat je verwachtingen het genieten in de weg staan, of misschien dat de omschakeling tussen werk en vrije tijd zo groot is dat je brein niet lijkt te weten wat het er mee aan moet. In deze blog vertelt GZ-psycholoog Louis je wat genieten eigenlijk is én hoe we er beter in kunnen worden.

Wat is genieten?

De Dikke van Dale geeft aan dat genieten ‘het hebben van genot’ is. Kijken we naar ‘genot’, dan is de definitie ‘een aangename gewaarwording’. Als ik de vrijheid neem om dit te combineren, zou je kunnen stellen dat genieten ‘de bewustwording van een aangename gewaarwording’ is. Genieten is een gevoel. Om te genieten zul je dus iets moeten doen wat je een positief gevoel geeft, en vervolgens je bewust moeten zijn van dit gevoel. Je zult de aandacht dus naar binnen moeten richten, naar je gevoel, om van genieten te kunnen spreken.

Genieten is best lastig

Dat laatste klinkt makkelijk, maar blijkt in de praktijk soms best lastig. Onze aandacht is beperkt, we kunnen onze aandacht niet overal tegelijk hebben. Je kunt de aandacht richten op wat we ruiken, proeven, zien, voelen, horen - of op ons denken. Wanneer je de aandacht op een van je zintuigen hebt gericht, is jouw aandacht ‘in het hier en nu’. Je kunt alleen voelen wat zich op dit moment bij jou voordoet, of luisteren naar de geluiden die je in het moment hoort. Richt je de aandacht op het denken, dan ben je vaak bezig met het verleden of juist de toekomst. Gedachten gaan vaak over wat er geweest is of wat nog gaat komen.

Nu zou je misschien denken dat we van nature een goede balans hebben tussen de aandacht in het huidige moment en onze gedachten. Het tegendeel is helaas vaak waar. Ons brein heeft de neiging om zich juist erg veel bezig te houden met wat we denken. Zeker als we het druk hebben, misschien gestrest zijn of ontevreden met bepaalde zaken. Dan kunnen we helemaal ‘vastzitten’ in ons hoofd. Je kunt je voorstellen dat het lastig genieten is op zo’n moment.

Beter worden in genieten

Tot zover het slechte nieuws, gelukkig is er hoop! Om vaker, of beter te kunnen genieten van het leven, kun je vaker bewust stilstaan bij jouw gevoel op positieve momenten. Je kunt op elk moment in je leven ervoor kiezen de aandacht bewust op je gevoel te richten. Een stroming in de psychologie die zich bezig houdt met bewustzijn in het moment is mindfulness. Je kunt een mindfulness oefening doen om de aandacht naar je gevoel te brengen, maar je kunt dat ook prima besluiten zelf te doen, zonder begeleidende oefening. Mocht je zo’n oefening interessant vinden, het gaat ongeveer als volgt:

Zoek voor jezelf een comfortabele houding en zorg ervoor dat je even niet gestoord wordt. Leg alles even aan de kant en ga gemakkelijk zitten of liggen. Sluit je ogen. Als je het fijn vindt, kun je een aantal keren bewust in- en uit ademen, om je lichaam misschien iets te voelen ontspannen. Vervolgens breng je de aandacht naar hoe jij je voelt op dit moment. Dus echt het gevoel, en waar je dat in je lichaam kunt voelen. Sta stil bij waar in het lichaam je het voelt, hoe het voelt en hoe het gevoel misschien ook wat verandert. Als je aandacht afdwaalt (wat vaak zal gebeuren), naar bijvoorbeeld gedachten of een ander gevoel, breng je de aandacht steeds weer terug. Na dit een paar minuten gedaan te hebben kun je om af te sluiten nog een paar keer bewust ademhalen, en open je jouw ogen weer. Wat heb je gevoeld?

Door zo’n oefening regelmatig te doen word je beter in stilstaan bij je lichaam en gevoel. Het zorgt ervoor, dat je in het dagelijks leven op een moment dat je iets moois meemaakt je ook bewuster kunt worden van je gevoel - en dus meer geniet.

Positief dagboek

Een andere oefening die ervoor zorgt dat je meer geniet, is het ‘positief dagboek’. De oefening gaat als volgt:

Neem aan het eind van je dag even de tijd om +- drie positieve ervaringen van die dag op te schrijven. Wat deed je toen en wat maakte dit voor jou een positieve ervaring? Dat kan van alles zijn, van een lekker bakje koffie in de ochtend tot het ervaren van een mooi concert. Het kunnen grote én kleine dingen zijn.

Door positieve ervaringen op te schrijven, word je brein beter in het herkennen van deze ervaringen. Ook wanneer je de oefening niet doet, zal je brein sneller iets herkennen als positief. Het leuke van een positief dagboek is, dat je je vaak ook meer bewust wordt van de kleine positieve dingen in het leven.

Wil je leren positief te denken? Ontdek onze nieuwe uitdaging in de Samen Fitter app! Heb je de app nog niet? Download hem snel via de link in de App Store of Google Play en zoek op "Positief denken".