‘Werkdruk hoger dan ooit: ‘Schokkend, ruim miljoen Nederlanders zijn uitgeput’, ‘De coronacrisis heeft ons brein uitgeput’: koppen het NRC en het AD halverwege juli. Het is op dat moment zo’n vier maanden na de persconferentie waarin premier Rutte de slimme lockdown heeft aangekondigd en we met z’n allen thuis zijn gaan werken. En dat heeft z’n weerslag gehad op werkend Nederland. Iedereen probeert zijn/haar eigen nieuwe normaal te ontwikkelen, waarbij we te maken krijgen met nieuwe uitdagingen.

Wat zijn oorzaken voor genoemde uitputting? Denk bijvoorbeeld eens aan hoe het bij jou zit met de scheiding tussen werk- en privé? Kun je deze voor jezelf goed afbakenen of rol je vanuit je bed direct naar je laptop en eet je je ontbijt al half werkend op? Je hebt geen woon- werkverkeer meer, waarbij je kan overschakelen naar je andere ‘modus’. Het is lastig om de scheiding tussen werk en privé thuis te handhaven. Zeker wanneer je woonkamer ook je werkkamer is geworden en je gezinsleden de plek van je collega’s hebben ingenomen.

Wat helpt: Structuur en focus

Ons brein staat in de huidige tijd bloot aan veel overprikkeling en moet daardoor extra veel schakelen. Om dat in te dammen heeft ons brein de scheiding tussen werk en privé heel hard nodig. Het is gebaat bij structuur en focus. Structuur in de afbakening van je werktaken helpt om af te schakelen en daarmee herstel mogelijk te maken. Vervang daarom je woon- werkverkeer door bijvoorbeeld een wandeling in de ochtend en aan het einde van de dag, ruim je werkspullen iedere dag op en laat je niet verleiden om ’s avonds nog even je mail te checken. Oefen dit en maak er een gewoonte van, want we weten vaak wel hoe het moet, maar de praktijk blijkt weerbarstig en oude gewoontes moeilijk te doorbreken.

Back to school

Het ontwerp van je werkdag vraagt om een nieuwe invulling. We vergaderen meer dan voorheen, hebben geen kletsmomentjes meer bij het koffiezetapparaat en we kunnen niet zo snel schakelen met collega’s.

Structuur in de dag helpt je om te focussen en te ontspannen. Ons brein kan ongeveer 45 minuten gefocust werken, daarna daalt je productiviteit al. Werken in blokken van 45 minuten en vervolgens 5 minuten pauze plannen, werkt voor de meeste mensen het beste. Neem vervolgens na twee blokken van 45 minuten werken 15 minuten pauze. Je lesrooster op de middelbare school was niet voor niets zo ingericht.

Zorg in deze pauzemomenten voor ontspanning. Ga bijvoorbeeld rustig bewegen, doe een ademhalingsoefening of staar gewoon uit het raam. Kies iets wat voor jou werkt. Je laadt op wat je productiviteit ten goed komt en ervoor zorgt dat je aan het einde van de dag minder vermoeid bent.

Hang op, klik weg

Beheers de prikkels die je binnenkrijgt. We worden verleid door appjes, mailtjes en tussendoor checken we vaak onze social media. Dit voelt op korte termijn fijn, omdat er dopamine vrij komt, maar op de lange termijn werkt dit uitputtend. Oefen daarom eens met het uitschakelen van deze meldingen of leg je telefoon eens in een andere ruimte.

Over uitschakelen gesproken, heb jij altijd je camera aan tijdens de online vergaderingen? Wees je ervan bewust dat dit een energievreter is. Beeldbellen vraagt veel meer concentratie dan vergaderen in een normale setting en je zintuigen en hersenen draaien overuren. Dit komt onder andere door de vertraging op de lijn en doordat je de indirecte communicatie veel moeilijker kunt waarnemen. Dit terwijl je daar juist wel behoefte aan hebt.

Wat kun jij als werkgever doen?

Bovengenoemde tips en adviezen lees je op vele plekken al terug. Dat het moeilijk is om ze in de praktijk te brengen, blijkt wel uit de cijfers. Als werkgever kun je een belangrijke rol spelen in de werk-privé balans van medewerkers. Probeer allereerst ieder zijn thuissituatie te begrijpen. Voor iedereen is dit anders en voor iedereen is dan ook een ander ritme van de dag nodig. Vraag hier bij medewerkers naar en luister écht naar datgene wat gezegd wordt (of juist niet gezegd wordt maar eigenlijk wel bedoeld wordt).

De norm die in een bedrijfscultuur heerst, bepaalt wat normaal is. Als overwerken en pauzes overslaan de standaard is, wordt dit het nieuwe normaal. Het lijkt misschien fijn dat medewerkers zich zo inzetten voor de zaak, maar op termijn zorgt dit voor overbelasting en ligt verminderde prestatie of zelfs een burn out op de loer. Het is daarom belangrijk dat zowel de medewerker, als de werkgever, de grenzen bewaakt.

In praktische zin kun je medewerkers hierin ondersteunen, bijvoorbeeld door geen afspraken rond lunchtijd in te plannen, medewerkers te stimuleren om pauzes te nemen of op een mooie zomerdag eerder te stoppen en vergaderingen niet langer dan 1 uur te laten duren (of om in ieder geval een (beweeg)pauze te nemen). NB deze adviezen gelden uiteraard ook voor “de baas zelf.”

Tot slot heeft iedere werknemer zijn/haar eigen uitdagingen. Heb hier oog en begrip voor. Net als van je medewerkers, is ook van werkgevers de nodige flexibiliteit nodig om samen naar een nieuw ontwerp van de (thuiswerk)dag toe te groeien.

Organisatie Pim Mulier werkt sinds 2018 samen met De Friesland aan vitaliteit op de werkvloer. De missie is om medewerkers en werkgevers te ondersteunen bij het preventief bevorderen en versterken van persoonlijke gezondheid en vitaliteit. Lees meer over vitaliteitsprogramma Het Nieuwe Gezonde Werken, onderdeel van Sterk te Werk.