We worden in Nederland samen steeds ouder. Dat is goed nieuws! Tegelijkertijd vraagt deze ontwikkeling ook om een andere houding ten aanzien van onze gezondheid en vitaliteit. Zelf investeren in vitaliteit is van wezenlijk belang voor meer gezonde jaren en zeg nou zelf, geen extra medicatie - maar meer energie, dat willen we toch allemaal? Aanleiding voor gemeente De Fryske Marren en zorgverzekeraar De Friesland om te starten met De Vitale Klik: een initiatief om de vitaliteit van onze lokale gemeenschap te versterken. We zijn actief aan de slag gegaan vanuit onze persoonlijke en professionele netwerken en hebben mensen uit de gemeenschap benaderd die zich bezighouden met vitaliteit.  We spraken met Thea Postma, een op en top Sint Nykster die van de hoed en de rand weet als het gaat om vitaliteit en de aanpak daarvan.

Even voorstellen 

Thea Postma is een geboren en getogen Sint Nykster en een krachtige en betrokken persoonlijkheid binnen de gemeenschap van dit mooie en actieve dorp. Zij brengt haar jarenlange ervaring in de zorgsector en passie voor gemeenschapsontwikkeling samen. Ze is een doorzetter met een positieve kijk op uitdagingen, altijd op zoek naar kansen en mogelijkheden.  
 “Na mijn start als leerling ziekenverzorgster in een verpleeghuis, ontwikkelde ik me binnen de zorg. Ik begon met werken bij de opleiding en vervolgde mijn pad met een HBOV-opleiding en lerarenopleiding. In de late jaren negentig verdiepte ik me in Kwaliteitsmanagement binnen zorgorganisaties, dat was toen nog een onontgonnen gebied en dat vond ik erg interessant. In 2004 werkte ik bij een van de eerste zorgorganisaties die een certificaat behaalde voor het zorgkantoor. Er kwamen veel vragen los en ik besloot me beschikbaar te stellen als adviseur. Voordat ik het wist, kon ik als zzp'er aan de slag. Ik combineerde deze uitdagingen met jonge kinderen en een studerende echtgenoot. Het was een pittige- maar mooie tijd.  

En wat doe je nu? 

Nu, jaren later, ben ik nu betrokken als programmamanager Leefstijl Gehandicaptenzorg Friesland. Samen met mijn collega's van ‘Byzondr’ hebben we een leefstijl ontwikkeld en een toolbox gemaakt waar aangesloten organisaties inspiratie kunnen opdoen voor een gezondere leefstijl. Elke organisatie die meedoet, heeft een leefstijlambassadeur. We werken samen met professionals uit de gemeente, waaronder sociaal werk De Kear, Sportbedrijf DFM en buurtsportcoaches, aan preventie. Daarnaast voer ik interim opdrachten uit als directeur-bestuurder, ben ik voorzitter van de ondernemersvereniging en leid ik initiatieven voor de leefbaarheid en bedrijvigheid in Sint Nyk, inclusief het voorzitten van het masterplan dorpsvisie en Wolwêze. Mijn ervaring omvat een breed scala aan projecten, van gezond ouder worden tot het geven van trainingen en ik ben trots op mijn diepgewortelde band met het dorp waar ik ben opgegroeid.” 

Hoe ziet jouw vitale klik eruit?

 Thea wordt gedreven door een diepe overtuiging dat gezondheid en welzijn de sleutel zijn tot een veerkrachtige gemeenschap. Haar betrokkenheid gaat verder dan woorden, door actie te ondernemen en anderen te inspireren om hetzelfde te doen. Met een open geest en enthousiasme brengt zij mensen bij elkaar, creëert ze verbindingen en stimuleert ze gemeenschapsbetrokkenheid. Het is dan ook niet gek dat Thea perfect aansluit bij De Vitale Klik! 

Een plek waar mensen langer en gezonder leven 

Onder druk van toenemende gezondheidsvragen en beperkte middelen in de zorg, begon het in Sint Nyk te borrelen. Inwoners wilden daar verandering in brengen. “Provincie Fryslân had opdracht gegeven aan HANN (Healthy aging Noord-Nederland) om uit te zoeken wat we als provincie kunnen leren van de Blue Zones over de hele wereld (plaatsen waar mensen langer en gezonder leven). Daar is een rapport uit gekomen; Bloeizones Fryslân. En dat heeft ons weer geïnspireerd.”  

Maeykehiem, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking, was één van de eersten die dit oppikte. Ze wilden afstappen van standaard maaltijden en echt gaan koken, gedreven door een diepgewortelde motivatie voor gezondheid en welzijn. Het idee verspreidde zich en ook andere zorggroepen, zoals Hof en Hiem voor ouderenzorg, raakten betrokken. Samen met gelijkgestemden wilde Thea daar nog meer mee doen, want dat pionieren, het zoeken naar kansen en mogelijkheden, dat ligt haar goed. Met als doel: samen met anderen de lokale gemeenschap vitaler maken. 

“Het begon met onlinebijeenkomsten tijdens de coronapandemie, dat was geen gemakkelijke tijd om te starten. Een nieuw initiatief in zo’n onzekere tijd opzetten, was een uitdaging, maar de wil was er en we gingen door. Het onderwerp gezondheid en vitaler ouder worden was en blijft actueel, mensen bewust maken van wat ze zelf kunnen doen om gezond ouder te worden. Er ontstonden diverse groepjes en iedereen deed wat op zijn of haar pad kwam. Geleidelijk aan kreeg de beweging meer structuur, er kwam een jaarplan en het groeide uit tot concrete acties, zoals gezondheidsmarkten; lezingen over gezond eten en drinken en praktische cursussen zoals valpreventie.” De aanpak richtte zich op alle aspecten van gezondheid: van groene omgevingen en gezond wonen tot gezonde voeding, beweging en sociale participatie. Lokale professionals zoals huisartsen en voedingscoaches, maar ook professionals met landelijke bekendheid zoals cardioloog Janneke Wittekoek, werkten samen om de gemeenschap te ondersteunen.

Ook in het belang van Sint Nyk 

Als aanjager van dit proces, samen met andere lokale partijen, zet Thea zich in voor de leefbaarheid en vitaliteit van het dorp Sint Nyk. “We willen niet alleen praten, maar ook écht iets veranderen. Het was en is niet altijd gemakkelijk, vooral als het gaat om financiering en het rondkrijgen van subsidies. Maar het is en blijft een kwestie van doen. De inzet en betrokkenheid van de gemeenschap is ongelooflijk inspirerend. Het resultaat is een groeiende beweging van bewustwording en gezondheidsbevordering, met concrete acties en een duidelijk plan voor het komende jaar. Het is fantastisch om te zien hoe jong en oud samenwerken aan een gezondere toekomst.” 
De gemeenschapszin in Sint Nyk is een verhaal van intrinsieke waarden, eigen initiatief, doorzettingsvermogen en samenwerken. “Met elkaar hebben we laten zien dat kleine stappen kunnen leiden tot grote veranderingen. En voor mij persoonlijk is het een reis van ontdekking en groei, waarbij ik mijn passie voor gezondheid en welzijn kan combineren met mijn betrokkenheid bij ons prachtige dorp.” 

Wanneer we Thea vragen of ze nog tips heeft, zijn een paar dingen die ze graag deelt: 

• Aanjagers zijn essentieel voor vooruitgang.
• Werk stap voor stap, denk niet meteen te groot. 
• Verdeel de rollen op een heldere manier en zorg voor een gelijkwaardige invulling.  
• Jonge aanwas is belangrijk, zorg voor een mix van leeftijden. 
• Subsidieaanvragen kunnen een uitdaging zijn, kijk ook naar alternatieve financieringsmogelijkheden. 
• Organiseer activiteiten als lezingen en rollenspellen, het is leuk samenkomen, je krijgt meer kennis en je kunt putten uit ervaringen van anderen die al met het bijltje hakken.